Top 10 najatraktivnijih studentskih radova iz AF Filesa

AF Files je publikacija nastala u cilju formiranja baze dobrih praksi Arhitektonskog fakulteta u Beogradu. 

Publikacija AF Files rezultat je inicijativa pokrenute u okviru Centra za istraživačku delatnost pri Arhitektonskom fakultetu u Beogradu. Publikacija je nastala sa namerom da bude jedan od načina promocije i prezentacije studentskih radova na svim nivoima studija i studijskih programa. Kao takav, ova edicija osmišljena je kao baza dobrih praksi Fakulteta, ali i kanal praćenja razvoja studijskih programa i aktuelnih tema u fakultetskoj nastavi.

Ovo su 10 najatraktivnijih studentskih radova iz AF Filesa po našem izboru.

Sadržaj publikacije čini izbor završnih radova sa Master akademskih studija nastalih u okviru studijske celine Master teza, Master projekat i Master završni rad u toku akademske 2018/2019. godine. Takođe, u publikaciji se još nalaze i najuspešniji završni radovi sa Osnovnih akademskih studija – Arhitektura, nastali u okviru nastavnog kursa Studio projekat 4 – Sinteza. Zatim, dat je i pregled najuspešnijih završnih master radova nominovanih za različite nacionalne i međunarodne konkurse i nagrade. Tu je i pregled vannastavnih aktivnosti realizovanih u toku akademske 2018/2019. godine (radionice, inicijative, seminari, konferencija), kao i dostignuća studenata na međunarodnim konkursima.

Prema interpretaciji krovne teme i grafičkoj prezentaciji, ovo su 10 najatraktivnijih studentskih radova po našem izboru. Tekstualna obrazloženja preuzeta su iz publikacije.

Jana Petrović – MEGASTRUKTURE BUDUĆNOSTI

Inspiracija za istraživanje kristala soli kao abiogeneznog materijala, pronađena je u korelaciji „duha mesta“ zadate lokacije master projekta (Varšave) i održive arhitekture budućnosti. Vodeći se regionalističkim principima u arhitekturi, koje odlikuju veza topografije, klime, lokalnih materijala i tradicionalne lokalne kulture sa novoprojektovanom arhitekturom, formirana je direktna veza sa svim navedenim u istraživanoj kristalnoj strukturi molekula soli. Polazna tačka istraživanja je pronađena u nekadašnjem simbolu poljske industrije, najvećem i najstarijem rudniku soli Velička. U potrazi za abiogeneznom, samoodrživom arhitekturom, kristal soli se izdvojio kao potpuno organski materijal, pogodan za gradnju, što je istraživano kroz postojeće primere u praksi. Na ovaj način zadovoljena su osnovna načela regionalističke arhitekture, pri korišćenju lokalnih materijala i direktnom vezom sa tradicionalnom lokalnom kulturom, u konceptu održive arhitekture.

Mentor: dr Budimir Sudimac

Mirko Pantović – URBANA STRANA

Fuzija je pojam koji može imati više od jednog značenja, ali prava esencija se krije u stapanju, spajanju i interakciji. Projekat Fusion70 opisuju tri ključne reči – cirkulacija, transparentnost i dostupnost. Nivo refleksije poziva ljude da iskuse prostor i da se u istom osećaju drugačije. Fusion70 je sinteza komercijalnog i stambenog, ali takođe ima karakter javnog prostora izvedenog terasastim trgovima koji su najbolje objašnjeni pojmovima – konektivnost i dostupnost. Ovaj urbani prostor je mnogo više od običnog javnog prostora koji ima čaroban pogled na reku i služi za okupljanje ljudi i obavljanje dnevnih aktivnosti, ovo je prostor vizionara. Koncept poroznosti je nezaobilazno pomenuti – linija vida se lako probija kroz strukturu i njene staklene površine i time čini da korisnik bude svestan svog okruženja i kretanja. Fuzija je jedinstvo forme i života, stakla I betona, transparentnog i čvrstog, radnog i životnog, kreativnog i funkcionalnog, ali pre svega ljudi i prirode. Kroz Fusion70 želeo sam da pružim ljudima ne samo kreativan i green dizajn, već i poseban urbani javni prostor koji istinski inspiriše ljude i forsira interakciju medju njima.

Mentor: mr Milan Vujović

Aleksandar Marsenić – PROSTOR SOZERCANJA

Noel Arno govori „Ja sam prostor u kome sam“, i ova jasna formulacija u sebi sadrži preplitanje individue i svijeta. Slično, Josif Brodski zaključuje da svaka pjesma smisleno poručuje svome čitaocu „budi kao ja!“. Ova ideja je sledstvena i arhitekturi, koja svojim ambijentima prenosi iskustvo na recipijenta. Pitanje koje se u radu postavlja jeste da li je savremena arhitektura saveznik čovjeku u težnji ka postizanju duhovnosti? Tarkovski kaže da je cilj čovjeka na zemlji da se duhovno uzdiže, dok Kjerkegor, kao doktor bolesnom pacijentu, svijetu prepisuje tišinu kao lijek, tvrdeći da se u tišini i smirenju nalazi izlečenje. Ovo su ključne ideje koje su pokrenule ovaj rad, čiji je cilj kreiranje tišine u buci, pejzaža prostorne Ikone na Savskoj padini koji se može okarakterisati kao predlog za stvaranje novog Svetog mjesta u Beogradu. Ideja je da ovaj meta-prostor bude duhovno kulturni centar koji će ljudima evocirati pitanje duhovnosti. Glavni motivi koji su se iz teze ovaplotili u arhitektonski diskurs su hijerarhijska podjela hilandarske crkve i liturgijsko poimanje vremena (Hronos Eon).

Mentor: arh. Zoran Lazović

Dezire Tilinger – SPOMENIK : KRAJOLIK : GRADOLIK

Subotica, grad iz 14. veka, ima dugu urbanističku tradiciju i mnoge sačuvane mape, planove, karte i vedute koje svedoče tom razvoju. Međutim, trenutna zgrada urbanističkog zavoda u Subotici ne poseduje ništa što svedoči o značaju te institucije. Neadekvatnost se ogleda u dotrajalosti objekta koji ne može da isprati nove planerske i urbanističke tendencije koje se oslanjaju na digitalizaciju i kolaboraciju. Mesto intervencije je nedovršeni potez između starog centra grada i modernističkog višeporodičnog naselja Prozivke, čime se aktivira plan sa početka prošlog veka i konačno završava jedna urbanistička epoha, a zgradom novog zavoda počinje druga. Za te drevne urbanističke planove Bogdanović (1976) kaže da preneti „na plan praktičnog urbanizma, to znači da jedna, recimo, dobro odabrana i pod određenim uslovima iscrtana planimetrijska figura može da garantuje ovakvu trajnost“.

Mentor: arh. Ivan Rašković

Tijana Mačkić – NOVA TEKTONIKA: NARODNA UNIVERZITETSKA KNJIŽNICA II

Predmet istraživanja je zasnovan na problematici projektovanja savremene biblioteke kao i utemeljenja nove tipologije objekata koji služe za konzervaciju kulturnog nasleđa u celini. Rad se referiše na arhitektonsko – istorijski kontekst – rimski grad – Emona, na čijim temeljima se nalazi Ljubljana, doprinos arhitekte Jože Plečnika, kao i nasleđe iz perioda socijalizma, kao i kulturno – istorijski kontekst, odnosno na probleme arhiviranja kroz analogne i digitalne formate i arhitektonske manifestacije. U tom okviru ispituje se problematika medija – prostora visoke kulture u kontekstu savremene tehnologije i njegov uticaj na formiranje novog miljea, odnosno ispitivanje konteksta objekta kulturnog karaktera u Ljubljani u kojima je prepoznat uskodefinisan arhitektonski izraz kroz iterativan razvoj. Jedna od predpostavki je da kulturno nasleđe u savremenom dobu ima ulogu novog tektonskog sloja (jedino) uz pomoć kojeg je moguće dalje projektovanje.

Mentor: arh. Borislav Petrović

Tamara Radović – RIZOMATSKE STRUKTURE 

Pri projektovanju radnog prostora polazi se od koncepta rizoma: Rizom (grč. rizom = masivni korijen, od rhizóō) – u botanici I vdendrologiji rizom je tip podzemnog stabla kod višegodišnjih zeljastih biljaka, koje može biti horizontalno ili koso položeno u odnosu na površinu tla. Sa donje strane rizoma polaze korenovi, često ima korenje koje izrasta iz čvorova. Prostor čini mapu informacija koja je uvek odvojiva, spojiva, reverzibilna, promenjiva, dinamična, ima višestruke ulaze i izlaze i svoje linije kretanja. To je mreža niti koja može da pošalje nove izrasline bilo gdje duž svoje dužine, a koja nije podređena centralizovanoj kontroli ili strukturi. Principi: 1) veza, 2) heterogenost, 3) mnoštvenost, 4) označavajući prekid i 5) kartografija.

Mentor: dr Đorđe Stojanović

Minja Radenković – ZAJEDNIČKI PROSTOR ZA RAD

Projekat zajedničkog prostora za rad predstavlja prostornu organizaciju niza medjusobno povezanih, ali perceptivno nezavisnih delova. Koncept predstavlja opna koja se deformiše, proširuje i sužava po obodu. Osnova se razuđuje kako bi se oformio sistem podprostora koje nije nužno dalje deliti. Nastaju radni prostori različitih veličina, bez fizičkog odvajanja prostora. Razuđivanjem osnove nastaju i atrijumi kao mesto vizuelnog kontakta i veze otvorenog javnog prostora u parteru i radnih prostora na višim etažama. Istovremeno se i olakšava velika struktura i nastaju nova neformalna mesta za rad, susret, dokolicu. Povećanjem obima obezbeđuje se bolji uslovi osunčanja i prirodnog provetravanja radnog prostora. Takođe, duža linija fasade omogućava veći broj radnih mesta uz samu fasadu. Distanciranjem opne nastaje bafer zona koja, na prvom mestu, postaje zvučni izolator.

Mentor: dr Đorđe Stojanović

Milutin Vučković – INTERPRETACIJA I KONZERVACIJA

Konfiguracija terena i postojeća saobraćajna infrastruktura na lokaciji kao ulazni podaci formiraju prilaznu zonu lokaliteta Caričinog Grada sa njegove istočne strane. Odmah, nakon prijemnog prostora, pred bedemima lokaliteta nalazi se prvi objekat koji je predmet istraživanja na temu interpretacije u konzervaciji ostataka – Terme. Drugi ciljni objekat za natkrivanje i interpretaciju predstavlja Bazilika s transeptom u neposrednoj blizini od ulaza. Ova ulazna partija kao celina može predstavljati jedinstvenu rekonstruisanu sliku nekadašnjeg Caričinog Grada u sjaju koju nose nove tehnologije u zaštiti arhitekture. Ideja intervencije je veza između konzervacije i interpretacije arhitektonskog nasleđa sa namerom što vernije savremene prezentacije prošlosti. Fokus istraživanja jesu načini na koje se postiže interpretacija pojedinačnih segmenata objekata zaštitnom konstrukcijom ili rekonstrukcijom, uz naglasak na korišćenju materijala i konstruktivnih sistema koji nose pečat današnjice i ne narušavaju integritet stare strukture. Cilj je da se svi slojevi prošlosti arhitektonskog nasleđa sagledavaju čitko i razumljivo, pa čak i oni delovi koje je vreme uklonilo.

Mentor: dr Nenad Šekularac

Marina Georgijević – IDENTITET MALIH GRADOVA SRBIJE

Veliki broj ruralnih naselja u Srbiji se poslednjih godina sve više suočava sa problemom napuštenosti, što se dešava i sa selom Braljina u opštini Ćićevac. Braljina je autentično srednjevekovno srpsko selo specifičnog identiteta, bogato prirodnim i kulturnim, graditeljskim nasleđem. Fundamentalni cilj ovog projekta je razvoj ruralnog turizma u seoskom ambijentu, uz aktiviranje lokalne zajednice i isticanje potencijala ovih područja kroz uređenje prostora i uvođenje novih programa. Zbog toga, ovaj projekat svojim konceptom predviđa veći broj povezanih i smislenih intervencija u otvorenim i zatvorenim javnim prostorima, u kojima bi se formirala nova čvorna mesta sa raznolikim sadržajima. Povezivanje postojećih i planiranih čvorišta uz formiranje novih poteza na priobalju Južne Morave, zaokružilo bi projekat u jednu celinu gde dolazi do prožimanja prirodnog bogatstva i kulturnog nasleđa. Time bi se stvorilo šarmantno „lice Braljine“ koje bi postalo prepoznatljivo i jedinstveno ruralno područje – dobro mesto za život, rad i posetu.

Mentor: dr Jelena Živković

Teodora Simonović – URBANA STRANA

Kaskadirani platoi – javne terase, raznolike visine objekata, javna stepeništa orjentisana ka reci samo su neki od mehanizama u kojima se stvara vizuelna veza sa rekom Savom ali i kontekstualna veza sa idejom o Terazijskoj terasi. Na ovom području detektujemo najrazličitije korisnike, društvene grupe i u ovom projektu pokušala sam da afirmišem zajedničku saradnju ali i da stvorim uslove za život u takvoj heterogenoj zajednici. Projektovala sam tri tipa stanovanja i to : kule koje imaju najviše privatnosti i najatraktivniji pogled, urbane vile koje imaju kontakt sa zemljom i pripadajućim platoom, ali i male jedinice za iznajmljivanje i povremeno korišćenje koje se nalaze u zelenim atrijum i sadrže najrazličitije zajedničke sadržaje. Javni prostori su takođe različiti – postoje platoi koji su javni, na kojima su kafići, zelenilo, parkovi, i poluamfitiatralno stepenište koje je takođe javno i predstavlja mesto okupljanja. Pored toga postoje i zeleni atrijumi, odnosno privatna dvorišta u kojima borave korisnici sva tri tipa stanovanja, predstavljaju izolovane zelene oaze u samom centru gradske matrice. Sva tri tipa stanovanja ima direktnu vezu sa svakim tipom javnog prostora.

Mentor: mr Milan Vujović

Publikacija AF Files dostupna je i u online formi na ovoj adresi.

Faktografija:

• naslov: AF Files
• urednik: dr Vladan Đokić
• izdavač: Univerzitet u Beogradu – Arhitektonski fakultet
• uvodnik: dr Vladan Đokić, dr Ana Nikezić
• prelom: Tamara Popović, Aleksandra Milovanović
• naslovna: Miloš Kostić
• godina: 2020.
• jezik: srpski i engleski
• tiraž: 300