Urbani tepih od crvenkastog teraca za novu pijacu u Ptuju
Popločavanjem novog trga teracom u obliku nekadašnje zgrade ovom slovenačkom gradiću vraćeno je ono što mu je oduzeto.
Slovenački gradić Ptuj, smešten u dolini Drave na oko 30 kilometara jugoistočno od Maribora, odskora se može pohvaliti preuređenim javnim prostorom na otvorenom i novom zelenom pijacom, a za čiji je arhitektonski izgled zaslužan ljubljanski biro Arhitektura Krušec.
Glavni zadatak projekta bio je da se gradu vrati njegov društveni prostor koji je izgubljen tokom decenija, odnosno da se stvori mesto za upoznavanje i druženje stanovnika Ptuja.
“Crvena boja krovova od cigle je ono što daje identitet gradu i popločavanjem novog trga crvenkastim teracom želeli smo da ga približimo svakodnevnim korisnicima”, kažu ljubljanske arhitekte.
Pročitajte još na Gradnja.rs:
- Pasarela u Sloveniji koja osnažuje principe tradicionalne gradnje
- Porodična kuća u Sloveniji koja stvara sopstveni urbanizam
Prostor koji se nikad nije smatrao gradskim trgom
Istorija otvorenog prostora iza crkve Svetog Đorđa u Ptuju započela je 1913. godine rušenjem takozvane Male kasarne, koje je grad odlučio da se oslobodi kako bi dobio više prostora posvećenog događajima na otvorenom.
Dizajn otvorenog prostora s početka 19. veka fokusiran je uglavnom na ulice koje okružuju pijacu, dok se ceo prostor nikada nije smatrao gradskim trgom. Tačnije, nedostajala mu je definicija i ostao je uklesan između dve susedne ulice, te samim tim nije zaživeo kao centralni društveni prostor grada – sve do danas.
Krovovi od crvenog crepa vekovima su definisali stari centar Ptuja, a kada je Mala kasarna srušena, grad je izgubio jednu od najvećih krovnih površina, dobijajući pritom novi otvoreni prostor.
Tako je, navode autori, popločavanjem novog trga crvenkastim teracom u obliku nekadašnje zgrade gradu vraćeno ono što mu je oduzeto.
Popločavanjem novog trga crvenim teracom u obliku nekadašnje zgrade gradu vraćeno ono što mu je oduzeto.
Novi crveni teraco prostor jasno definiše dimenzije kvadrata i odnose između postojećih elemenata otvorenog javnog prostora.
Ploča je postavljena kao urbani ćilim, prateći siluetu srušene Male kasarne i terena. Tako je stvorena fizička veza u vidu širokog stepeništa koje povezuje dva nivoa trga i Slomšekovu ulicu.
Kako napominju autori, urbani tepih nije samo dizajnerski element, već i arhitektonsko sredstvo koje definiše odnose u prostoru i obezbeđuje funkcionalni integritet široke javne površine.
Stolice koje podstiču na druženje
Pored širokog stepeništa, prostor posetiocima nude i urbane stolice koje su dizajnirane posebno za ovaj prostor. Njihov transparentan dizajn i boja stvaraju anonimnu gradsku pozadinu, koja naglašava život ljudi na trgu.
Stolice su postavljene u prostor ili na kvadratnim ivicama ili pak u klasterima u senci drveća, podstičući ljude da se okupe i druže.
One su istinski došle do izražaja tokom pandemije korona virusa, jer su bile jedno od retkih dostupnih mesta za sedenje u gradu, te se oko njih se tokom izolacije odvijao gradski život.
Šljunak reke Drave korišćen je kao agregat za karakterističnu strukturu teraca koja pokriva novu pijacu.
Istorija arhitekture je bogata tektonskim promenama iz jednog materijala u drugi, te se tako popločanje na ptujskoj pijaci ogleda u kompoziciji dilatacija između pojedinih teraco površina. Tekstilna šara urbanog ćilima kreirana je od kvadrata sa naglašenim fugama.
Tokom izgradnje, arheološkim iskopavanjima je utvrđeno da su srednjovekovne ulice na ovom području bile popločane šljunkom iz obližnjih reka i potoka.
Šljunak reke Drave je stoga korišćen kao agregat za karakterističnu strukturu teraca koji pokriva novu pijacu.
Pozornica za svakodnevni život
Pored odabranog agregata, teraco struktura je specifična po svom crveno-braon pigmentu koji stvara veoma poseban urbani ambijent.
Celokupan dizajn, uključujući i zgradu pijace, svrsishodan je u svojoj monohromatici, ističući raznolikost boja voća, povrća i drugih proizvoda koji se prodaju na tezgama.
“Trg tako postaje pozornica za svakodnevni život građana Ptuja”, kažu na kraju za Gradnju iz biroa Arhitektura Krušec.
Grafički prilozi
Nekad i sad
Foto-galerija
Faktografija
- ime projekta: Tržnica Ptuj
- autori projekta: Arhitektura Krušec d.o.o. – Lena Krušec, u.d.i.a.,
- mag. Tomaž Krušec, u.d.i.a., Vid Kurinčič, u.d.i.a. i Zala Likavec Perovšek, u.d.i.a.
- saradnici: Jurij Nemec, u.d.i.a., Neža Novak, m.i.a. i Janja Vesel, m.i.a.
- pejzažna arhitektura: Studio AKKA d.o.o. – dr. Ana Kučcan, u.d.i.k.a. i Luka Javornik, u.d.i.k.a.
- godina projektovanja: 2017–2018.
- godina izgradnje: 2018–2020.
- Investitor: Opština Ptuj
- površina parcele: 6.000 m2
- izgrađena površina: 410 m2
- fotografije: Miran Kambič
diskretna izuzetna komplementarnost nijansi boja u arhitekturi je odlika ovog trga koji je urađen na fantastičan način stvarajući predobar celokupan urbani ambijent !