Gradsko stepenište u Pločama vešto uklopljeno u mediteranski pejzaž
Staza koju su trasirali meštani dobila je moderno stepenište sa krakovima koji se slobodno lome prema terenu, dok u isto vreme omogućavaju prirodi da ponovo osvoji krajolik.
Arhitektonska praksa SKROZ iz Zagreba – poznata našim čitaocima po autentičnim rešenjima poput Kokošvaroši i Eko-farme crnih slavonskih svinja – sada nam predstavlja projekat Novog gradskog stepeništa u Pločama, čime je ostvarena zamisao urbanista stara tri i po decenije.
Naime, u urbanističkom planu iz 1987. godine, u vreme dok je ovaj hrvatski primorski grad nosio ime Kardeljevo, tačno na poziciji današnjeg novog gradskog stepeništa bile su predviđene stepenice koje povezuju dva bitna dela grada – administrativni centar i kulturno-edukativno sportski centar grada.
Nizom istorijskih okolnosti, neostvarene urbanističke zamisli rezultirale su nedostatkom nekih bitnih komunikacijskih veza u gradu.
Pročitajte još na Gradnja.rs:
- Kako je turističko naselje u Njivicama oblikovano u skladu s okolinom
- Montažno-demontažno gledalište uklopljeno u staro jezgro Bara
Meštani Ploča trasirali stazu
Koliko je ova pešačka veza bitna za grad najbolje je pokazao već prvi obilazak predmetnog obuhvata i jasno vidljiva trasirana staza koju su formirali stanovnici tokom dugogogodišnjeg probijanja kroz šikaru i makiju, pokazujući na najneposredniji mogući način gde i kako postaviti nove gradske stepenice.
Kako bi se ostvario osnovni koncept projekta, određene su gde vrlo bitne smernice – da se ostvari prijatno, prirodno kretanje te dopusti krakovima da se slobodno lome prema zahtevima terena, kao i da se omogući prirodi da delom ponovo osvoji novourbanizovani krajolik.
Stepenice naseljavaju prostor lebdeći iznad terena, neometano propuštajući okolinu.
Prva odrednica ostvarena je formiranjem niza stepenišnih krakova (serpentina) koji variraju od minimalno 3 do maksimalno 8 stepenica, potencirajući osjećaj prirodnog uspona uz padinu, bez strogo ritmizovanog pravolinijskog kretanja koje obično susrećemo pri usponu stepenicama koje premošćuju ovako veliku visinsku razliku.
Druga odrednica interpretirana je na način da, poštujući zatečenu pešačku trasu, stepenice naseljavaju prostor lebdeći iznad terena, neometano propuštajući okolinu, uz minimalno narušavanje zatečenog mediteranskog krajolika.
Neposredna okolina ostaje prirodna, mediteranska, uz minimalne intervencije u vidu položenog kamenjara, izrađenog od kamena iz iskopa, navode iz arhitektonskog tima firme SKROZ.
Naglasci, lomovi i ekscesi na odmorištima
Osnove što se tiče, stepenice su postavljene u sopstveni ortogonalni sistem koji se od kraka do kraka, prateći logiku serpentina, rotira i postavlja u najlogičnijem nagibu i pod uglom u kom najpovoljnije seda na teren.
Time se stvaraju različiti međuodnosi strogo ortogonalnih podesta koji se uvek iznova drugačije preklapaju u zavisnosti od ugla loma.
Naglasci, lomovi i ekscesi događaju se na odmorištima, gde podesti postavljeni na odgovarajuću visinu povremeno preuzimaju funkciju klupa.
Na samom vrhu trase formira se vidikovac koji svojom pozicijom omogućava impresivnu vizuru na čitav centar grada.
Na gornjem delu trase formira se veće odmorište, predviđeno za kraće zadržavanje. Na ovom delu postavljena je kompozicija više ploča velikog formata koje se mogu koristiti kao klupe.
Nakon predaha započinje strmiji deo trase, gde se dodaju dodatne vertikale, te ograda dobija zaštitnu funkciju.
Na samom vrhu trase formira se vidikovac koji svojom pozicijom omogućava impresivnu vizuru na čitav centar grada.
Svi spojevi rešavani su na naličju prefabrikata, te je hodna površina ostvarena bez suvišnih detalja i spojeva.
Odabrani materijali – prefabrikovani beton, čelik – robusni su i prikladni za visokofrekventno i dugotrajno korišćenje.
Sama gazišta su prefabrikovana i izrađena su od belog cementa, dok su preostali elementi ograde i korpi za smeće projektovani i izvedeni u crnoj bravariji.
Svi spojevi rešavani su na naličju prefabrikata, te je hodna površina ostvarena bez suvišnih detalja i spojeva.
Minimalno održavanje prostora
Rasvetni stubovi u svom slobodnom sistemu prate trasu i naglašavaju promene smera kretanja i mesta zaustavljanja, navode za naš portal iz biroa SKROZ.
Ovakav vrlo jednostavan i vrlo „low tech“ gradski prostor ne traži gotovo nikakvo održavanje osim povremenog farbanja bravarskih elemenata – ograda i korpi za smeće.
Stepenište postaja nezaobilazna brza spona u putanji kretanja gradom.
Evidentno izuzetno potrebne stanovnicima ovog grada, nove gradske stepenice u Pločama predstavljaju malu intervenciju u javnom prostoru gradskog tkiva velike frekvencije korišćenja.
„Stepenište je izuzetno dobro prihvaćeno od strane meštana i time postaje nezaobilazna brza spona u putanji kretanja gradom“ – navode na kraju zagrebački arhitekti.
Foto-galerija
Grafički prilozi
Faktografija
- naziv projekta: Nove gradske stube – Ploče
- lokacija: pešačka veza između Obale Franje Tuđmana (gradska riva u Pločama) i Ulice Silvija Strahimira Kranjčevića, Grad Ploče, Hrvatska
- dužina stepeništa: cca 90 m
- autori: SKROZ
- projektni tim: Margita Grubiša, Marin Jelčić, Daniela Škarica, Ivana Žalac i Tamara Jeger
- investitor: Grad Ploče
- izvođač: Doko građenje d.o.o. Metković
- fotografije: Marko Mihaljević
