Muzej Mira i sećanja u Novom Sadu / master rad Lazara Pavlovića
Na simboličan način ovaj projekat predstavlja zemlju koja se otvara prema posetiocima i otkriva svoje tajne koje ne trebaju niti smeju da postanu zaboravljene.
Osnovna ideja za razvoj projekta master rada Lazara Pavlovića na temu Muzej Mira i sećanja u Novom Sadu, sa mentorstvom Doc dr Dragane Konstantinović i komentorom Slobodanom Jovićem, zasniva se na zemlji kao glavnom elementu iz nje sve potiče – u nju se sve i vraća.
Na zemlju se može gledati kao na trezor. Ona u svojim slojevima čuva istoriju života koji se razvijao kroz milenijume. Kroz dugu i burnu istoriju čovečanstva, sva stradanja koja su se desila, ostala su zakopana u njoj. Veliki broj takvih stradanja ostaće zauvek u zaboravu, ali ne sva.
Kretanje počinje u podrumu a završava se na krovu, simbolizirajući na taj način put iz tame prema svetlu.
Na simboličan način ovaj projekat predstavlja zemlju koja se otvara prema posetiocima i otkriva svoje tajne koje ne trebaju niti smeju da postanu zaboravljene. S obzirom da je zemlja i mesto rađanja, kretanje kroz prostor predstavlja put kroz tamu prema svetlosti, kao simbol života koji nadvladava smrt. Na ovaj način prikazuje se ciklus života, sa porukom da je pored svega što se desilo potrebno ići napred, sa svešću o vrednosti života i značaju nenasilnog rešavanja konflikata među ljudima.
Prostorna struktura lokacije
1) Odabrana lokacija je najvećim delom ograničena Bulevarom cara Lazara, što je čini odvojenom, tj. izolovanom od svog okruženja. Spuštanjem dela saobraćajnice Bulevara cara Lazara ispod nivoa terena stvaraju se nove mogućnosti.
2) Spuštanjem dela bulevara u podzemni tunel na prizemnoj površini se stvara novi javni prostor koji povezuje parcelu sa kejom Žrtava racije. Na ovaj način se kreira veliki atraktivan prostor sa dosta zelenila, dobrim pristupom reci i dobrom povezanošću sa okolnim delovima grada, pešačkim i biciklističkim stazama.
3) Parcela je podeljena na dva dela: veliki otvoreni prostor namenjen je za park, koji će pružati „Mir“ i manji prostor koji je namenjen za muzej, koji će pružiti „Sećanje“.
4) Određeni prostori zadate lokacije se podižu kako bi se formirala brdašca sa ciljem da se stvori dinamičniji javni prostor. Posebno je važan deo prostora namenjenog muzeju, koji treba da postane integralni deo parka sa kojim treba da čini jedinstvenu celinu.
Spuštanjem dela saobraćajnice Bulevara cara Lazara ispod nivoa terena stvaraju se nove mogućnosti.
5) S obzirom na to da se glavni pristupi lokaciji nalaze uz kej Žrtava racije i Aleju Mike Antića, biciklistička i pešačke staze su postavljene podužno u odnosu na parcelu, kako bi povezale ove tačke pristupa. Staze su postavljene tako da obezbede posetiocu najkraći pristup željenom mestu u zavisnosti od mesta na kojem se nalazi.
6) Prostori između novih staza i saobraćajnica i susednih parcela namenjeni su za sadnju drveća i drugog rastinja kako bi se smanjio uticaj buke sa okolnih površina. Prostor uz Bulevar cara Lazara je veći s obzirom da je tu uticaj buke veliki, za razliku od druge strane gde se nalazi parcela koja je namenjena za razvoj komercijalnih sadržaja i koja se nadovezuje na prostor novog parka.
7) Novi park je podeljen u više celina. Između zelenih zona zaštite postoje zone namenjene za spomen obeležja i otvoreni prostor za igru i rekreaciju, zona muzeja se nalazi između pojasa spomen obeležja i Radničke ulice.
8) Oblik muzeja je takav da se nadovezuje na parkovski prostor, čineći sa njim jednu celinu. Na taj način, objekat postaje nenametljiv i u isto vreme stvara novi javni prostor koji je dostupan svima i sa kojeg se pružaju dobre vizure prema parku, reci, tvrđavi i ostaloj okolini.
Cevi od čelika predstavljaju šumu izgubljenih života tokom ratova.
9) Spomen prostor stradalima u Prvom svetskom ratu, Drugom svetskom ratu i Jugoslovenskim građanskim ratovima predstavljen je kroz veliki broj jednostavnih i identičnih struktura, odnosno cevi od čelika. One zajedno predstavljaju šumu izgubljenih života tokom ratova. Jedina razlika među njima je u visini kako bi se simbolički predstavila raznolikost stradalih.
10) S obzirom na položaj objekta, ulazi su postavljeni tako da se putanje ljudi ne preklapaju i ne ukrštaju. Ulaz za administraciju se nalazi uz Radničku ulicu, pristup tehničkom delu muzeja se nalazi između objekta i susedne parcele sa pristupom iz Radničke ulice, dok se ulaz za posetioce nalazi na strani koja je okrenuta prema parku kao atraktivnom prostoru.
Programska struktura objekta
Deo objekta je ukopan u zemlju kako bi bilo omogućeno sjedinjavanje objekta sa okolinom, kako ne bi pravio vizuelnu barijeru i previše dominirao prostorom, kao i zbog kreiranja prohodnog krova kojem se može lako pristupiti. U podrumskom delu su smešteni glavni ulaz za posetioce, deo izložbenog prostora i tehničke prostorije, dok se u prizemlju nalazi izložbeni prostor sa administracijom i amfiteatrom. Na spratu se nalazi vidikovac.
Dijagram kretanja
Linija kretanja kroz izložbeni prostor je takva da počinje u podrumu a završava se na krovu objekta sa vizurama prema reci i tvrđavi, simbolizirajući na taj način put iz tame prema svetlu, odnosno iz patnje i zatočeništva prema slobodi.
Master rad Lazara Pavlovića predstavljen je na dodeli VELUX nagrada Bringing Light to Life koja je održana 13. februara 2020. godine u Beogradu.
Kad ste već ovde…
Sjajan projekat. Koliko bi bilo lepo oplemeniti Novi Sad ovakvim objektom! Bravo za autora i mentorku Draganu Konstantinović.
Vise bih voleo da se na tom delu izgradi zgrada za celokupnu administraciju Novog Sada, policiju ili jos jedna zgrada ili istrazivacki institut Univerziteta u Novom Sadu.