Kraljevska arhitektura: Najznačajniji objekti koje je otvorila Elizabeta Druga

Dok ljudi širom sveta žale za smrću Elizabete II, osvrćemo se na najznačajnije zgrade koje je kraljica otvorila tokom svoje 70-godišnje vladavine.

Elizabeta Druga je došla na tron 6. februara 1952. sa 25 godina i vladala je kao kraljica Ujedinjenog Kraljevstva i 14 drugih zemalja Komonvelta do svoje smrti 8. septembra 2022.

Tokom sedam decenija provedenih na tronu, kraljica je u ulozi šefa države presekla brojne crvene trake, otvarajući javne zgrade širom Velike Britanije, Australije i Novog Zelanda.

Stilovi arhitekture su se dramatično promenili tokom ovog vremena. Kraljica je otvorila modernističke zgrade koje su dizajnirali Bejzil Spens i Frederik Giberd, brutalističke strukture Pauela i Moje i Denisa Lasduna, te visokotehnološke kreacije Ričarda Rodžersa i Normana Fostera, kao i novije savremene strukture Hercoga & de Meurona i Vilkinsona Ejra.

U nastavku vam predstavljamo najznačajnija arhitektonska ostvarenja koja je zvanično otvorila kraljica Elizabeta II tokom svoje rekordno duge vladavine Ujedinjenim Kraljevstvom.

Pročitajte još na Gradnja.rs:

• Katedrale zamenili neboderi: Arhitektonsko nasleđe Elizabete Druge
• 10 principa princa Čarlsa koja su izazvala oprečna mišljenja arhitekata

Institut Komonvelta u Londonu – RMJM (1962)

Zgradu su dizajnirali su Robert Metju i Stirat Džonson Maršal iz firme RMJM za održavanje stalne izložbe koja informiše britansku javnost o životu u ostatku Komonvelta.

Modernistička betonska zgrada, postavljena pod bakrom prekrivenim hiperboličnim parabaloidnim krovom, pretvorena je u Muzej dizajna od strane OMA i Džona Posona 2016. godine.

Iz Twentieth Century Society, kampanje za britansku baštinu, bili su nezadovoljni renoviranjem, zbog čega je spoljašnjost sačuvana netaknuta, ali je unutrašnjost potpuno obnovljena, tvrdeći da je izgubljeno „veličanstveno posleratno remek-delo“.

Sidnejska opera – Jern Ucon (1973)

Milion ljudi navodno je prisustvovalo zvaničnom otvaranju Sidnejske opere 1973. godine, gde je kraljica opisala znamenitu zgradu kao „sjajno dostignuće inženjerstva i arhitekture”.

Dizajnirana od strane danskog arhitekte Jerna Ucona i inženjera Ovea Arupa, danas legendarna zgrada završena je 14 godina nakon početka izgradnje i predstavlja ključni primer kasnog modernizma predvođenog inženjerima.

„Opera u Sidneju je zaokupila maštu sveta, iako shvatan da njena izgradnja nije prošla potpuno bez problema“, primetila je kraljica, a prenosi Dezeen.

Kraljevski nacionalni teatar u Londonu – Denis Lasdun (1976)

Kritikovan od strane aktuelnog britanskog vladara, Kralja Čarlsa III da izgleda kao „nuklearna elektrana“, brutalistički Kraljevski nacionalni teatar dizajnirao je engleski arhitekta Denis Lasdun.

Opterećena problemima finansiranja, zgrada je zvanično otvorena 25 godina nakon što je kraljica položila kamen temeljac na lokaciji na južnoj obali u Londonu.

„To je priznanje svima onima koji su o tome sanjali, onima koji su se za nju raspravljali i borili, onima koji su je projektovali i izgradili, i onima koji su osnovali i razvili njegovu čuvenu kompaniju“, rekla je Elizabeta II na otvaranju.

Lojdova zgrada u Londonu – Ričard Rodžers (1983)

Kraljica je 1986. otvorila zgradu bankarske grupe Lloyds, koju je arhitektonski oblikovao nedavno preminuli Ričard Rodžers.

Ključni rani primer visokotehnološke arhitekture, ovaj radikalni dodatak londonskom Sitiju dizajniran je sa svim sistemima i liftovima spolja kako bi se stvorio čist prostor u unutrašnjosti.

„Zgrada je, bez sumnje, znamenitost i u pogledu obrisa grada i u istoriji Lojdsa“, rekla je kraljica prilikom otvaranja.

Terminal aerodroma u Stanstedu – Foster + Partners (1991)

Dizajniranu od strane Foster + Partners s namerom da izazove „sva pravila dizajna aerodromskog terminala“, ovu zgradu na aerodromu Stansted zvanično je otvorila kraljica 1991. godine.

Zgrada je, kao i već pomenuti Loyds, jedan od najznačajnijih primera stila visokotehnološke arhitekture, koji se prvi put pojavio u Ujedinjenom Kraljevstvu krajem 1970-ih.

„Bio je to sjajan trenutak u mom životu. Mnogo je napornog rada uloženo u dizajn zgrade i da se sve to završi s kraljicom bila je divna scena”, rekao je za BBC šef dizajna u Foster + Partners Spenser de Grej.

Galerija Tate Modern u Londonu – Herzog & de Meuron (2000)

Kraljica je 2000. godine otvorila galeriju Tate Modern, koju je dizajnirao švajcarski arhitektonski studio Herzog & de Meuron, na južnoj obali reke Temze u Londonu.

Umetnička galerija je dizajnirana da zauzme mesto bivše elektrane Banksajd, koju je dizajnirao Žil Gilbert Skot, a koju je Elizabeta II otvorila 37 godina ranije, odnosno 1963.

Gateshead milenijumski most u Njukaslu – WilkinsonEyre (2002)

Dizajniran od strane arhitektonskog studija WilkinsonEyre da poveže Njukasl i Gejtshed, Milenijumski most ima karakterističan oblik formiran od dva povezana luka koji se rotiraju kako bi omogućili prolazak čamaca. Ovaj oblik je upoređen sa treptanjem oka.

Most je zvanično otvorila kraljica u maju 2002. i osvojio je Stirlingovu nagradu, najznačajniju nagradu u arhitekturi Ujedinjenog Kraljevstva, u oktobru iste godine.

Velški parlament u Kardifu – RSHP (2006)

Studio Ričarda Rodžersa RSHP, u to vreme Richard Rogers Partnership, izabran je da dizajnira Nacionalnu skupštinu Velsa, lokalno poznatu kao Senedd.

Oblikom zgrade dominira veliki krov od čelika i drveta koji nadvisuje staklenu fasadu, a arhitekte su želele da prenesu osećaj otvorenosti velškoj javnosti.

Posebna pažnja je posvećena održivosti zgrade, uz široku upotrebu lokalnih materijala, sistem grejanja iz tla, kotao na biomasu i prikupljanje kišnice.