U požaru je stradalo arhitektonsko delo koje je projektovao poznati arhitekta Konstantin Jovanović.
Juče je u Beogradu, oko 19:20h izbio požar u Karađorđevoj ulici broj 7. Vatra je progutala gotovo sve zapaljive elemente stolarije, krovne i međuspratne konstrukcije, pa se cela zgrada urušila. Prolaznici, ali i ljudi koji žive u blizini malo znaju o aktuelnom vlasniku, a još manje o istorijatu ove skromne jednospratne kuće.
Požar u Karađorđevoj. Dosta veliki. #Beograd pic.twitter.com/BPLnDC6Z6d
— Petahr (@PiterPetros) June 28, 2019
Na prvi pogled, niko ne bi pogodio da je reč o jednom arhitektonskom delu, koje je projektovao poznati arhitekta Konstantin Jovanović, u kojoj je najduže živela njegova sestra Katarina. Kao i njihov mlađi brat Jovan, Konstantin i Katarina su bili deca našeg poznatog umetnika-romantičara i prvog litografa Anastasa Jovanovića, čija karijera u jednom trenutku doseže do Upravitelja Dvora, za vreme vladavine kneza Mihaila.
Dok je živeo u Beču, 1849. godine rodio mu se sin Konstantin, koji se školuje na politehnici u Cirihu, gde diplomira 1870. godine. Ubrzo posle toga dobija značajne poslove u Bugarskoj i Rumuniji, što ga naposletku preporučuje i za najznačajnija ostvarenja u Srbiji, pre svega u Beogradu.
Katarinina kapitalna ostvarenja bili su prevodi dela Njegoša na nemački jezik: Gorski vijenac i Luča mikrokozma.
Prva zgrada koju je projektovao bila je za advokata i porodičnog prijatelja Marka Stojanovića, a zatim i kapitalno delo, Palatu Privilegovane Narodne Banke Kraljevine Srbije iz 1889. godine. Kao vrsni akademičar, gotovo sve svoje zgrade projektuje u duhu neorenesansa, a pored monumentalnih zdanja iz sebe je ostavio jako puno crteža i beležaka na temu arhitekture, što se može videti u publikaciji koju je izdao Muzej grada Beograda, čiji je autor istoričar umetnosti Danijela Vanušić. Pored arhitekture, arhitekta Jovanović se bavio i dobrotvornim radom, a kako se početkom 20. veka trajno preseljava u Beograd, sve više se druži sa svojom (polu)sestrom Katarinom, sa kojom zajedničkim snagama pomažu svoje sunarodnike i o svom trošku rade na promociji nacionalne kulturne baštine.
Katarina se školovala u Beču, gde je završila filologiju i postala jedan od naših najpoznatijih poznavaoca srpskog i nemačkog jezika. Pored poslova prevođenja, bavila se i istorijom književnosti, publicistikom, filozofijom, novinarstvom, a uz brata Konstantina i humanitarnim radom. Njena kapitalna ostvarenja bili su prevodi na nemački jezik dela njenog omiljenog pisca, Petra II Petrovića Njegoša, Gorski vijenac i Luča mikrokozma.
Nakon smrti oca Anastasa 1889. godine, Katarina se trajno preseljava u Beograd, gde živi u jednoj od porodičnih kuća, upravo u Karađorđevoj broj 7. To je bila veoma skromna kuća, sa prizemljem sa dućanom i spratom sa stambenom jedinicom, koju je takođe krajem 19. veka projektovao njen brat Konstantin. Odlika svih porodičnih kuća porodice Jovanović, projektovanih od strane Konstantina, bila je da su bile veoma jednostavne, sa tek ponekim detaljima dekoracije u duhu akademizma, što dosta govori o njihovoj skromnosti, iako su bili jedna od imućnijih beogradskih porodica.
Sunovrat zdanja
Nakon izbijanja Prvog svetskog rata, Katarina sa bratom odlazi u Cirih, gde ostaje do svoje smrti 1954. godine. Kuća u kojoj je živela biva napuštena nakon Drugog svetskog rata. Zatim se u nju bespravno useljavaju stanari, koji adaptiraju potkrovlje i neadekvatno dograđuju dve badže na krovu, dok prizemlje koriste u komercijalni svrhe. U poslednjoj deceniji, kuća najverovatnije biva vraćena nalsednicima, što je uslovilo iseljavanje bespravnih stanara i njeno zatvaranje.
Međutim, u kuću se bespravno useljava nekoliko porodica, a od nedavno ona biva prodata drugom privatnom vlasniku (nisu poznati detalji restitucije i dalje prodaje, zato što je imovina porodice Jovanović imala zakonite naslednike, decu Jovana Jovanovića, koji je živeo u švajcarskom gradu Sank Galenu), koji je imao investitorske planove za ovaj objekat. U nekoliko navrata je pokušano skidanje zaštite, ali izgleda da ni to nije uspelo da objekat zaštiti od vatrene stihije…
Kad ste već ovde…
Eto sad mogu da skinu zaštitu….
Nekome treba ova vredna parcela. Videcemo kome?