Egzoskelet za drugu nagradu na konkursu za ekološko naselje kraj Novog Sada

Rad koji potpisuju nastavnici sa Arhitektonskog fakulteta u Beogradu karakteriše rešetka koja u formi superstrukture uvezuje naselje u jednu ekološko-tehnološku mašinu.

Na konkursu EKO naselje u Petrovaradinu u organizaciji portala Gradnja.rs, koji je raspisao Data Investment, u saradnji sa kompanijama Xella Srbija, Energy Net, Home Concept, Aling-Conel i Oblo Living treća nagrada, u iznosu od 3.000 evra, pripala je radu pod šifrom 1123456.

Drugonagrađeni projekat rađen je u koautorstvu Pavla Stamenovića i Dušana Stojanovića – dvojce nastavnika sa Arhitektonskog fakulteta u Beogradu. Autorski tim čine još Đorđe Jovanović, Katarina Popović, Anja Ljujić i Miona Bradić.

Ono što ovaj rad čine posebnim su nesvakidašnja morfologija i tipologija objekata.

Sva nagrađena rešenja na konkursu:

• Pohvaljeni rad
• Treća nagrada
• Prvo mesto

Urbanistička postavka naselja

U radu je eksperimentalno razvijen koncept kuće i naselja kao ekološko-tehnološke mašine. Iz ove ideje je proizašlo jedinstveno urbanističko i arhitektonsko rešenje celokupnog sklopa u vidu superstrukture koja čini platformu za svojevrsni urbani rasadnik.

Ovako osmišljen model porodičnog stanovanja niskih gustina teži da maksimalno iskoristi prednosti života na „ivici grada“, a sve u skladu sa novim ekološkim principima. Urbanistička postavka EKO naselja zamišljena je kao otvoreni sistem koji je odrežen kroz tri prostorna sloja:

1. parter koji karakteriše visok udeo zelenila
2. kuću koja je zidana kao solidna, trajna struktura
3. egzoskelet koji pruža mogućnost energetske samostalnosti

„Naselje tako postaje megaobjekat sa zajedničkim rešetkastim krovom, pa se ovo rešenje zbog takvog progresivnog pristupa izdvojilo od ostalih konkursnih radova. Razradom egzoskeleta istaknuta je autentičnost predložene urbanističke celine koja pruža potencijale u promišljanju budućnosti suburbanih područja naših gradova“ – navodi stručni žiri.

Predloženi sadržaj opštegradskog centra više je sugestivan nego što je primeren za ovu lokaciju i mesto.

„Parametri su postavljeni u korist rešavanja potrebe za urbanom gustinom u odnosu na broj stanovnika s jedne strane, dok je u isto vreme stanovnicima pružena mogućnost života u kontaktu sa prirodom, nezavisno od velikih infrastrukturnih sistema“ – navode autori projekta u svom obrazloženju.

Osim razrade ekološko-tehnoloških parametara predložene urbane morfologije, u radu se posebno izdvaja promišljanje društvenih aspekata koncipiranog naselja prema zajednici – slično prvom samoodrživom plutajućem naselju u Evropi.

Opštegradski centar predstavlja središte javnih i zajedničkih aktivnosti. U strukturi i organizaciji, centar prati matricu koja je definisana na nivou celog sklopa. No, njegovoj razradi posvećeno je malo pažnje. On je rešen kao uski dvotrakt za zajedničkim unutrašnji prostor. Predloženi sadržaj je više sugestivan nego što je primeren za ovu lokaciju i mesto, smatra stručni žiri.

Arhitektonska tipologija kuća

Posebna vrednost predloženog rešenja ogleda se u inovativnom odnosu prema tipologiji porodičnih kuća. Arhitektura stambenog sklopa odražava se kroz doslednu usklađenost forme, funkcije i konstrukcije.

„U kontekstu arhitektonske tipologije, ovaj projekat se fokusira na razvoj prostornog koncepta i strategije za prigradsko stanovanje koje se zasniva na relacionom kapacitetu savremenih pristupa građenja stambenih naselja“ – ističu autori rešenja.

Uvođenjem uskog trakta kuća omogućena je primena jednostavnog i racionalnog konstruktivnog rešenja.

Funkcionalna shema sa bočnim otvaranjem izrasta iz principa tradicionalne vojvođanske kuće. „Uvođenjem uskog trakta kuća omogućena je primena jednostavnog i racionalnog konstruktivnog rešenja“ – navodi stručni žiri.

U pitanju je slobodnostojeći objekat koji je dužom, bočnom stranom naslonjen na ivicu susedne parcele i to tako da susede međusobno razdvaja servisni blok. Kuća se linearno razvija po dubini parcele, pri čemu je jedan spavaći blok orjentisan ka pristupnoj ulici, a druga noćna zona se nalazi u donjem delu parcele.

U sredini kuće se nalazi zona zajedničkih aktivnosti – dnevna soba sa kuhinjom, trpezarijom i dnevnom sobom. Ova zona kuće dodatno je osvetljena pomoću krovnih prozora.

Aktivni krov

Prostor kuće međusobno grade dve strukture: prostor za stanovanje i prostor za servise. Kroz ovo udvajanje sadržaja i funkcija dolazi do izražaja međusobna smena otvorenih, poluotvorenih i zatvorenih prostornih celina.

„Kuće funkcionišu kao prizemni objekti sa aktivnim krovom koji je zahvaljujući oblikovanju kuće predstavlja produženi parter. Uvođenjem elemenata poput zimske bašte, a u vezi sa egzostrukturom, ovaj prostor se može aktivno koristiti tokom cele godine. Krovnoj bašti se može pristupiti kako iz kuće direktno, tako i iz servisne zone“ – navode autori.

Energetska efikasnost i egzoskelet

Prizemna organizacija kuća je organski povezana sa krovnim vrtom i egzoskeletom.

„Egzoskelet prihvata sve servisne funkcionalne zone kuće poput garaže, ostave, tehničke prostorije, vešernice, i slično. Egzoskelet omogućava pristup solarnim panelima, cisterni za akumulaciju kišnice i drugim tehničkim rešenjima. Ova mreža potencijalno definiše i autonomnu mikroklimu na nivou parcele u smislu zasenčenja, vlažnosti vazduha ili navodnjavanja, kao i termičku regulaciju“ – navode autori.

Ozelenjavanjem i aktiviranjem krova postignuta je izrazita kontekstualnost rešenja primerena tom delu Petrovaradina.

„Osim toga što je predviđena infrastrukturna nezavisnost naselja, ekonomičnost u eksploataciji bi zahtevala posebne analize opravdanosti“ – zaključuje stručni žiri.

Fotogalerija