Kuća iz 19. veka u Obrenovcu demontirana i preseljena na novu lokaciju

Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda uradio je projekat spasavanja zadružne kuće Ranković izmeštanjem na povoljniju lokaciju, u dvorište osnovne škole, u centru sela Draževac.

Zadružna kuća porodice Ranković nalazi se u selu Draževac, u beogradskoj opštini Obrenovac, pripada tipu moravske kuće i materijalni je pokazatelj socijalnih, ekonomskih i kulturnih prilika koje su karakteristične za Srbiju druge polovine 19 veka.

Selo Draževac pripada grupi poluzbijenih naselja sa kućama grupisanim u centru sela i razbijenim prema periferiji. Građevinski fond 19. veka u Draževcu zastupljen je u relativno malom broju primeraka.

Najvrednija kuća je Stara zadružna kuća porodice Ranković, koja je pripadala jednoj od starijih porodica u selu, a njihova porodična zadruga je imala 73 člana. Kuću je podigao rodonačelnik familije po imenu Ranko, od kojeg su potekli svi Rankovići u selu.

Zidana je bondručnim sistemom gradnje sa zidnom ispunom od čatme i krovnim pokrivačem od ćeramide.

Kuća je pravougaone osnove, centralne dispozicije sa četiri prostorije i otvorenim odžakom. Dubok centralni trem zatvoren je spolja lučnim arkadama i kasnije dodatom drvenom ogradom. Zidana je bondručnim sistemom gradnje sa zidnom ispunom od čatme i krovnim pokrivačem od ćeramide.

U funkcionalnom smislu kuća pripada punom razvojnom tipu seoske zadružne kuće prve polovine 19. veka. Pomoćni objekti su vremenom nestali tako da nekadašnja organizacija prvobitnog seoskog dvorišta nije u potpunosti poznata. Tokom Drugog svetskog rata imala je određenu ulogu u narodnooslobodilačkom pokretu.

Demontirana pa sklopljena na novu lokaciju

Zbog nemogućnosti očuvanja na mestu gde se kuća prvobitno nalazila, Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda uradio je projekat spasavanja izmeštanjem na povoljniju lokaciju, u dvorište osnovne škole, u centru sela Draževac.

Predviđeno izmeštanje izvedeno je u dve faze. Pažljivo je demontirana stara hrastova građa, a ručno pravljena ćeramida, lomljen poluobrađeni kamen peščar preneti su na novu lokaciju, u školsko dvorište. Potom je sklopljena bondručna konstrukcija.

Nakon toga je krov pokriven ćeramidom, ozidani su dimnjaci a zidovi oblepljeni blatom. Ovim je izvedena prva faza spasavanja objekta.

U narednoj fazi revitalizacije završeno je uređenje enterijera i uvođenje instalacija.

Na ovaj način je staroj, napuštenoj, zadružnoj kući, produžen vek trajanja do naših dana.

Predviđeno je da se kuća koristi za razne delatnosti vezane za školu i kulturni život sela. Na ovaj način je staroj, napuštenoj, zadružnoj kući, produžen vek trajanja do naših dana.

Stara zadružna kuća Rankovića u Draževcu utvrđena je za spomenik kulture 1987. godine.

Kad ste već ovde…

• Konkurs za idejno rešenje paviljona Muzeja savremene umetnosti